BÜYÜME VE GELİŞME
BÜYÜME VE GELİŞME
Miadında yani 39-42 haftalık olarak doğan bir bebek; 2500-4500 gr (ortalama 3000-3500 gr ) olarak doğar.Doğum ağırlıklarının %5-10 ‘unu ilk 1-2 hafta içerisinde kaybederler.
İlk 6 ayda 600-1000 gr (ortalama 800 gr) kilo artışları olur.
6-12 ay arasında ise 400-600 gr (ortalama 500 gr ) kilolarında artış olur.
5. ayda doğum ağırlıklarının iki katına ,1 yaşlarını doldurunca ise doğum ağırlıklarının üç katına çıkarlar.
2 yaşın üstündeki çocuklarda gerekli olan vücut ağırlığı 2xYaş+8 formülü ile hesaplanabilir.
Miadanda doğan bir bebek 48-52 cm (ortalama 50 cm ) olarak doğar.
İlk 6 ayda (ayda 2,5-3 cm ) 16 cm,
6-12 arasında ise (ortalama 1,5 cm) 9 cm uzar.
1 yıl sonunda doğum boyunun yarısı kadar uzayarak (50 cm+25 cm) 75 cm olur.2 yaşı süresince ise 12-13 cm uzar.4 yaşında ise doğum boyunun iki katına 100-102 cm ulaşır. 2 yaşından büyük çocuklarda olması gereken boy uzunluğu 5xYAŞ+80 formülü ile hesaplanır.
Büyüme ve gelişimde bir önemli ölçütte baş çevresidir.Baş çevresi doğumda ortalama 35 cmdir.3 ayda 40-41 cm,6. ayda 43 cm,1 yılın sonunda 46 cm olur.Baş çevresinin aylık ölçümü beyin gelişimini gösterdiği için önemlidir.
Çocuklarda 6 aya kadar baş çevresi göğüs çevresinden büyük olabilir. 6 ayda baş ve göğüs çevresi eşitlenmeli,12 aylık çocukta ise göğüs çevresi baş çevresinden büyük olmalıdır.Baş çevresinin gelişiminde fontanel(bıngıldağın) ne zaman kapandığıda önemlidir.Bıngıldak ortalama 8-18 ay arasında kapanırken, bu süre 5-24 ay arasında değişebilir.
Dişlerin gelişimi doğrudan büyüme ve gelişme ile ilgili değildir.İlk diş 4-9 ay (ortalama 5-6 ay) arasında çıkar.Genellike ilk çıkan dişler alt-orta dişlerdir.Ülkemizde şehir sularında flor eksik olduğu için bebeğe flor tb verilmelidir.
Büyüme ve gelişme ergenlik döneminin sonunda tamamlanır.Hormonal değişimlere bağlı olarak
kızlarda 8-13(ortalama 10 ) yaşlarında,erkeklerde ise 9-15 (ortalama 12 )yaşlarında ergenlik başlar.
Ergenlik dönemi genellikle 3-5 yıl sürerek, kızlarda ortalama 16,erkek çocuklarda ise 18 yaşında sonlanarak, büyüme ve gelişme tamamlanır.
Dr. Muzaffer ESENDEMİR – Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı